Luke 6

Wokoa꞉ Talena Egelano Tanalo

Ma꞉t 12:1-8; Mak 2:23-28

1Yu epono wokoa꞉ talena egela idilo Ya꞉sute ebe waloma꞉tapiago kono pali magumudo eba petolamenatolo, ebe waloma꞉tapiate kono kapiyakapiya kubakubadopo netapiote iba꞉te kenaoma꞉ tama ebo welamiya. ^a 2Ebema꞉ Pa꞉lisi tanebapi epetapiate Ya꞉sutamo negeliya, “Numa꞉, a꞉ma꞉ waloma꞉tapiate aimano totomu tabamo ka꞉tudila꞉oa꞉. Iba꞉te wokoa꞉ talena egela beda꞉ma꞉ kadikanalite?” ^b

3Ebene Ya꞉sute iba꞉tamo eba wiyalo negiya, “Modobola Godote ebeno Bukamo dakuloliya, la꞉ ebe tanalo nemalagidilala꞉. Da꞉ibiditamo kuba tete da꞉piya, ebete ebeno wapata꞉lamepiago bae kapete dulamiti, ebene ebete beda꞉ tanalo kosiyodiliyale? ^c 4Ebete Godokono Motamo nodolote, ebe Motono wokopiate Godotamo dalomonakiya ebe talena bae ebete a꞉nenaiya. Numa꞉la꞉, aimano totomu tabote a niyatuamena Godotamo kalimagono ikameopiate ebe bae a꞉ka꞉tuwa꞉ naonaka, epo epetapiate nao talenala. Wiyasiya Da꞉ibidite ebe bae naote eba꞉go wapata꞉lamepiatamo dikalamoliya, Godote ebe tanalo kubama꞉ kegiya꞉.” ^d

5Ebema꞉ Ya꞉sute iba꞉tamo negiya, “Nanitabola, na Epono Naniwite wokoa꞉ talena egela namutudawama꞉ eda꞉namo.”

Ya꞉sute Koto Apu A꞉eme Dubu Wadekobi Da꞉midiya

Ma꞉t 12:9-14; Mak 3:1-6

6Wokoa꞉ talena egela idilo Ya꞉sute Yu epono balidi ibilamole moto guamo nodolote epo eba niyatulamitalo, tumudi apu koto a꞉eme dubute ebolo nokoliti. 7Ebene Pa꞉lisi tanebapi ega꞉walo Godokono Totomu iyatulamepi ibi epetapiate Ya꞉suko balidi kodakodamo umitiya, ebete wokoa꞉ talena egelalo ebe dubu wadekobi da꞉ba꞉midimene, iyo, ibi ubila Ya꞉sute ebe tanalo eba osiyodilolo kubama꞉ ebo kegelama꞉. 8Wiyasiya Ya꞉sute iyatawiya iba꞉te ibino tepo magumulo beda꞉ tanalo kemalagidilolitiye, ebema꞉ ebete ebe dubutamo negiya, “A꞉ma꞉ maigawete dopo apuamo na꞉pa꞉,” ebene ebe dubute maigate dopo apuamo pete gito putiya. 9Ebene Ya꞉sute iba꞉tamo negiya, “Nale la꞉ alateda꞉lemata, aimano totomu tabote kebe talena kiyatuamenale? Ale wokoa꞉ talena egelalo wade tanalo o kuba tanalo ba꞉kosiyodiloma꞉? Epo wadekobi ba꞉ka꞉midilima꞉ o ba꞉ka꞉kubailaema꞉?” 10Ebe tetelo Ya꞉sute ibi bilibilinomo eba pulamolenatolo ebe dubutamo negiya, “A꞉imano koto nuwamida,” ebene ebete koto duwamidiya ebeno kotote wadekobi ebo olowiya.

11Ebe mabuma꞉ Pa꞉lisi tanebapiate kawonomamo dowaolo ibi magumulo tabo ebo geliya, “A me dubu Ya꞉suko keba kunu nakamitima꞉?”

Ya꞉sute Ebeno 12 Alibolepi Dubu Deka꞉la꞉miya

Ma꞉t 10:1-4; Mak 3:13-19

12Ebe idokolo Ya꞉sute Godago tabo gelanama꞉ damela unu ida꞉mo nodoloni, ebema꞉ ebete idoko geyageyanomolo Godago tabo eba gelanalo egelate ebo powaloiya. 13Ebene egelate da꞉pemaigiya ebete ebeno waloma꞉tapi ebetamo ka꞉la꞉mite, ibi magumulo 12 dubu eba uwatelo ibi nanaliya, “La꞉ naimano alibolepilata.”

14Ebema꞉ Ya꞉sute 12 dubu duwatiya, me ibino mailola.

Saimonoko Ya꞉sute ebetamo Pita mailo idi ikamiya, ega꞉walo ebeno ekawi A꞉nduluko,
Ya꞉imesiko ega꞉walo Yoneko,
Pilipiko ega꞉walo Batolomuko,
15Ma꞉tiyuko ega꞉walo Tomasiko,
A꞉lapiyasikono gudu Ya꞉imesiko ega꞉walo Saimonoko. Me Saimono idila epate dopamo negelanakiya, ebete kapela Loma gabamani epago gowelaodawama꞉ eda꞉nami.
16Ega꞉walo Ya꞉sute dubu epetapi netewa kuwatiya, Ya꞉imesikono gudu Yudasiko ega꞉walo Keliyota duliyomolodawa Yudasiko, walone tetelo me walogabo dubute Ya꞉suko anakapumipi walubiliya ebe kelaema꞉.

Ya꞉sute Temetema꞉gopi Wadekobi Da꞉midioliya

Ma꞉t 4:23-25

17Ebene Ya꞉sute ebe waloma꞉tapiago unu damelane apotame opo ida꞉mo da꞉niwitiya, ebe tetelo waloma꞉tapi epetapi ega꞉walo iyaiya epo bilibilinomate iba꞉go ebo palugiya. Ibi epetapiate Yelusalema kawo duliyomolone ega꞉walo Yudiya opono duliyomolo epetapine pelamiya, ega꞉walo ibi epetapiate kewa꞉ kolomo bala apune ka꞉pelamiya, ibi Taya kawo duliyomololo ega꞉walo Saidono kawo duliyomololo dilukulionamiya ebe epola. 18Nanitabola, ebe epo bilibilinomate pelamoliya Ya꞉sukono tabo olowioma꞉ ega꞉walo ebete ibino temetema꞉gopi wadekobi ka꞉midiolema꞉, ega꞉walo kuba uliyanagopiate ebetamo atumu a꞉ka꞉pelamiya, ebene ebete ibi bilibilinomo wadekobi ebo midioliya. 19Ebema꞉ ebe epo bilibilinomo ubila Ya꞉suko kologioma꞉, mabu iba꞉te iyatawaiya Godokono elawote ebe magumune da꞉pemaiganaki ebe tetelo ebete temetema꞉gopi wadekobi ebo midiolenaki.

Kalakala Tanalo Ega꞉walo Tepo Temeteme Tanalo

Ma꞉t 5:1-12

20Ebene Ya꞉sute ebeno waloma꞉tapi bilibilinomo eba ulamitalo nanaliya,

“La꞉ piyate nigologololo dilukula꞉wenama,
modobola la꞉ nekalakalala꞉,
mabu Godote Kawo Elawodawama꞉ deda꞉na,
ebe wade duliyomolono tanalo la꞉imanola!
21Ega꞉walo me tetelo la꞉ bae kapete dulametana,
modobola la꞉ nekalakalala꞉,
mabu Godote la꞉imano bae kape tanalo ka꞉modoboilaemene!
Ega꞉walo me tetelo la꞉ piyate temetema꞉go dima꞉wenama,
modobola la꞉ nekalakalala꞉,
mabu walone la꞉ kawo kalakalate kuwatelema꞉ta! ^e
22“Ega꞉walo Epono Naniwino tanaloma꞉ epetapiate la꞉tamo dowaolo ubia꞉ tabo eba gelalo la꞉ demalogoletana, ega꞉walo iba꞉te la꞉imano mailo da꞉kubailamena, modobola la꞉ atumu na꞉kekalakalala꞉! ^f 23Iyo, la꞉ kalakalaolo unamo nilapatela꞉iyala꞉, mabu walone tetelo la꞉le Godokono Unu Duliyomololo la꞉imano wiya kawokawonomo ka꞉nuwatemamota. Numa꞉la꞉, dopamo ibino ewoniate atu ubia꞉ tabo kegelanakiya Godokono woki awokalimipiatamo.

24“Wiyasiya me tetelo la꞉ piyate inamabu bilibilinomagopima꞉ deda꞉wenama,
la꞉ kawo tepo temeteme kiyatawaomamota,
mabu la꞉imano kalakala nelawenamata, walone kolopoligomene!
25Ega꞉walo me tetelo la꞉ kebe epo bae kapete kulametana꞉,
la꞉ kawo tepo temeteme kiyatawaomamota,
mabu walone la꞉ bae kapete kuwatelema꞉ta!
Ega꞉walo me tetelo la꞉ piyate dekalakalawenama,
la꞉ kawo tepo temeteme kiyatawaomamota,
mabu walone la꞉ gowelago kimimamota!
26“Ega꞉walo epo bilibilinomate la꞉ demoioletamene, la꞉ nanisiwale, mabu walone tetelo la꞉ kawo tepo temeteme kiyatawaomamota! Numa꞉la꞉, dopamo ibino ewoniate Godokono mailamo a꞉da꞉ tabo kiyawaopi atumu emoiolenakiya.”

La꞉go Gowelaopi Nilakapolo Malagidilole Tanalo

Ma꞉t 5:38-48; 7:12a

27Ebene Ya꞉sute walo na꞉kegiya, “Ebe mabuma꞉ na la꞉tamo negemo, piyate la꞉go da꞉gowelaona, modobola la꞉ ibi nilakapolo nemalagidilolenala꞉ ega꞉walo iba꞉tamo wadewade tanalo nosiyodilolenakiyala꞉. 28Ega꞉walo la꞉tamo malato tabo da꞉kiyawaonaka, ebe epono tanaloma꞉ Godotamo na꞉towetoweonakiyala꞉ ebete ibi wadenomamo kowalubilinama꞉, iyo, piyate la꞉tamo kuba tanalo dosiyodilolena la꞉ ibi Godotamo nowadipalatelenakiyala꞉. 29Ega꞉walo potele a꞉ma꞉ tatakolo danagalimitamene, modobola apu bala ebetamo na꞉kikamiye. Ega꞉walo kebe lumagite a꞉imano sete inamabu a꞉ma꞉godone elawamo delaemene, ebe atu tetelo a꞉imano lubudino inamabu akoamoeda꞉la꞉, a꞉ma꞉le ebetamo nilakapolo gito na꞉kikamiye. 30Iyo, lumagite a꞉imano inamabu idima꞉ a꞉ma꞉ da꞉toweometamene, modobola ebetamo nilakapolo nikamiye, ega꞉walo kebe lumagite a꞉imano inamabu pilolo duwatemene, a꞉ma꞉ toawete ebe inamabu elawamo akonuwata꞉la꞉. 31Ebema꞉ epate la꞉tamo beda꞉ tanalo osiyodiloma꞉ la꞉le ubi diyata꞉wenakoma, la꞉ epetapiatamo eba kunu nosiyodilonakiyala꞉. ^g

32“Piyate la꞉ nilakapolo demalagidiloletana, la꞉ ebe epo kapiya demalagidilola꞉wenama la꞉imano woki keba kunula꞉ka꞉? Ebe mabuma꞉ Godote la꞉tamo wade wiya ba꞉kikalametamene? Ao, mabu kuba osiyodilolepiate atumu ibino namutupi kapiya nilakapolo malagidilolenaka! 33Ega꞉walo piyate la꞉tamo wadewade tanalo dosiyodilolena, la꞉ ebakobako epo kapiyatamo wadewade tanalo dosiyodilola꞉wenama la꞉imano woki keba kunula꞉ka꞉? Ebe mabuma꞉ Godote la꞉tamo wade wiya ba꞉kikalametamene? Ao, mabu kuba osiyodilolepiate ibino namutupi kapiyatamo atu wadewade tanalo kosiyodilolenaka! 34Ebema꞉ piyate la꞉tamo walo da꞉kikalamoletanaka, la꞉ ibi kapiyatamo mani dikalamola꞉ema la꞉imano woki keba kunula꞉ka꞉? Ebe mabuma꞉ Godote la꞉tamo wade wiya ba꞉kikalametamene? Ao, kuba osiyodilolepiate atumu ibino namutupi kapiyatamo mani ikalamolenaka mabu atu tanalo iba꞉godone walo ka꞉kuwatema꞉na꞉! 35Wiyasiya modobola la꞉tamo gowelaopima꞉ deda꞉ona, la꞉ ibi nilakapolo nemalagidilolenala꞉ ega꞉walo iba꞉tamo wadewade tanalo nosiyodilolenakiyala꞉. Iba꞉te manima꞉ la꞉ danaletamene, modobola la꞉ iba꞉tamo gito nikalamiyala꞉, wiya tanalo akomalagidilala꞉. Mako osiyodilo tanalodo la꞉ Ununomo Godokono gudima꞉ eda꞉wete walone tetelo wiya kawonomo kuwatemamota. Numa꞉la꞉, ebete kuba osiyodilolepi ega꞉walo ebetamo kalakala tabo gela꞉pi ebakobako epatamo nilakapo tanalo osiyodilolenako. 36Ebema꞉ la꞉ epo bilibilinomo nilakapolo nemalagidilolenala꞉, la꞉imano Nabiwite ibi keba kunu kemalagidilolenale eba kunu.”

Epono Tanalo Anagilamelelame Tanalo

Ma꞉t 7:1-5

37Ebene Ya꞉sute walo na꞉kegiya, “La꞉le epo epetapino iyaiya tanalo anagilamelelamelo ibi kubakubapima꞉ samamo akoka꞉la꞉miala꞉, ebene Godote la꞉imano tanalo anagilamelelamelo la꞉ kubakubapima꞉ a꞉keka꞉la꞉mitamene. Ega꞉walo modobola la꞉ epono kuba egebolelama꞉wete na꞉dodolomatililamiyala꞉, ebene Godote atumu la꞉imano kuba egebolelametate ka꞉dodolomatililaema꞉ta. ^h 38Ega꞉walo modobola la꞉ epetapiatamo inamabu nilakapolo nikalamenakiyala꞉, ebene Godote atumu la꞉tamo eba ikalamelo tete bilibilinomolo ebete la꞉ inamabuamo betabokailamenakoma꞉ta, iyo, la꞉ epetapiatamo kebako uwomulo kikalama꞉wenakoma, Godote atumu la꞉tamo ebako uwomulo ba꞉kikalamenakoma꞉ta.” ⁱ

39Ebene Ya꞉sute iyatulame oi eba kiyawaolo negiya, “Balidi tamio dubute balidi tamio dubu idi gabodo wadenomamo a꞉kemagatamene. Ebete eba kunu dowagelemene ibi netewapi damela gugamo kapimiya ka꞉na꞉gudima꞉na꞉, a, nanitabola꞉ka꞉? ^j 40Ebema꞉ ka꞉lo sukululo diyatawana ebe guduno iyatawa tanalote iyatulamedawano iyatawa kodolina꞉, wiyasiya walone ebeno sukulu dolopoligomene ebeno iyatawa tanalo ega꞉walo iyatulamedawano tanalo atu tetelo ka꞉pola꞉nama꞉na꞉. ^k

41“Keleka꞉ mabu a꞉imano ekawino balidilo nonoka da꞉peso umilo wiyasiya a꞉imano balidilo ditana ebe kawo kewa tete kuma꞉wena꞉? 42Ega꞉walo beda꞉ mabuma꞉ a꞉imano ekawitamo ma kunu degeawita, ‘Ekawi, modobola a꞉imano balidilo ditana ebe nonoka da꞉peso nale kelaemamota,’ wiyasiya a꞉imano balidilo ditana ebe kawo kewa tete a꞉ma꞉ kelawa꞉wena꞉? Eiye! A꞉ma꞉ mena netewa lumagilata! Modobola a꞉ma꞉ dopamo a꞉imano balidilo ditana ebe kewa lawa꞉wete, a꞉ma꞉le walone wadenomamo mela꞉wete a꞉imano ekawino balidilo ditana ebe nonoka da꞉peso ebo kelaema꞉ta.”

Kewa Ega꞉walo Ebeno Da꞉imi

Ma꞉t 7:16-20; 12:33-35

43Ebene Ya꞉sute walo na꞉kegiya, “Wadewade kewalo kubakuba da꞉ima꞉te a꞉ka꞉noloma꞉na꞉, ega꞉walo kuba kewalo wadewade da꞉ima꞉te a꞉ka꞉noloma꞉na꞉. 44Iyo, nanitabola, la꞉ iyaiya kewano da꞉imi ibino ololamo dulama꞉ema la꞉ ebo kiyatawaomamota, ibi magumulo kebe da꞉ima꞉te naoma꞉ wadewadenoma꞉ keda꞉onale. Ebema꞉ lumagite moeagono kewamo tote umei kewano da꞉imi a꞉ka꞉netapiomene, ega꞉walo ebete moeagono kewalo wadewade gala꞉ipi da꞉imi a꞉ka꞉nulaemene. 45Ebema꞉ wade lumagite ebeno tepo magumune wadewade tanalo ba꞉powaulatelenakomene, wiyasiya kuba lumagino tepo magumulo kuba tanalate pola꞉na ebema꞉ ebegodone kubakuba tanalate ba꞉pemaimionakoma꞉na꞉, mabu lumagino tepo magumulo kebe tanalate ka꞉pola꞉nale, ebe tanalate ebeno tabo kiyawao tanalodo ka꞉pemaimioma꞉na꞉.”

Moto Netewa Etemotepino Tanalo

Ma꞉t 7:24-27

46Ebene Ya꞉sute walo na꞉kegiya, “Keleka꞉ mabu la꞉le na Kawodawama꞉ gito deka꞉na꞉miawenama, wiyasiya nale da꞉kiyawaonakomo ebe tanalo la꞉le kosiyodilola꞉wena꞉? ^l 47Ebema꞉ kebe lumagite natamo pete naimano tabo polowiote ebe iyaiya tanalo dosiyodilolemene, ebe lumagino tanalo keba kunu kitanale nale la꞉ wadenomamo kiyatulaemamota. 48Ebe lumagi wade moto detiya ebe dubu keba kunula꞉ka꞉ eba kunula. Ebete damela magumunomamo obobote kodakoda damela unamo ebeno moto ebo etiya, ebene ulama obote eba odololo ebe moto dapadimagotiya, wiyasiya motote kalegiya꞉ mabu etedawate ebeno moto wadenomamo etiya. 49Wiyasiya kebe lumagite naimano tabo olowite osiyodilolea꞉no, ebe kobokobo damelamo moto detiya ebe dubu keba kunula꞉ka꞉ eba kunula. Ebe motono mabu puliyala, kitaniya꞉, ebema꞉ ulama obote eba odololo ebe moto dapadimagotiya opamo gito kagiya. O olalati beda꞉ kawonomola꞉ka꞉!”